Sivil Sayfalar Editörü, Sivil Toplum Çalışanı ve Gazeteci Derya Kap, Sivil Toplum hakkında toplumu bilinçlendirmek adına özel bir çalışma yayınladı. Sivil toplum ne işe yarar sorusunun tüm cevaplarını aşağıda okuyabilirsiniz.
Sivil toplumun ve sivil toplum kuruluşlarının Türkiye’de üstlendiği işlev konusunda ne düşünürsünüz? “a-Hiçbir İşe Yaramazlar, b-Pek bir işe yaramazlar, c- Bir şeylere yarıyorlardır herhalde! d- Çok farklı alanlarda faaliyet yürütürler; hayatımıza dokunan önemli işler yaparlar.” Bu soruya yanıt aramak ve bulduğum yanıtı paylaşmak, bir sivil toplum çalışanı, gönüllüsü, habercisi ve aktivisti olarak benim için elzemdi. Bu nedenle, Avrupa Birliği Sivil Düşün destekli “Sivil Toplum Ne İşe Yarar?” adıyla hazırladığım çalışma ile “Türkiye’de sivil toplum kuruluşları ne işe yarar?” sorusuna bulduğum yanıtı ve gerekçelerini e-book ile kısa videolarla paylaştım.
Neden “Sivil Toplum Ne İşe Yarar?” Çalışması?
Türkiye’de kamuoyu sivil toplumu ve sivil toplum kuruluşlarını (STK) ne kadar tanıyor? Faaliyetlerinden haberdar mı?
STK’lara ne kadar güveniyor?
Demokratik bir sisteme STK’ların üstlendiği hayati rolün ne ölçüde farkında?
Bir sivil toplum çalışanı, gönüllüsü ve sivil toplum haberciliği yapan bir aktivist olarak, tüm bu sorularla birlikte, STK’ların hayata geçirdikleri faaliyetlerin kamuoyunda ne kadar bilindiğini; nasıl bir karşılık bulduğu ve yarattıkları etkiyi sorguladım.
Ve şahsen, sivil toplumun kamuoyunda yarattığı algıya, küçük de olsa, pozitif bir katkıyı nasıl sağlayabileceğimi düşündüm.
Ortaya, “Sivil Toplum Ne İşe Yarar” adlı bu çalışma çıktı.
AB Sivil Düşün desteğiyle hazırlanan bu çalışmada, 8 farklı hak alanında çalışan sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle görüştüm, faaliyetlerini inceledim. Bu STK’lar Afet Platformu, Ankara Kent Konseyi, Başka Bir Okul Mümkün Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, HAYTAP (Hayvan Hakları Federasyonu) Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Kodluyoruz Derneği ve Yeşil Düşünce Derneği
Bu çalışma, sivil toplum kuruluşlarının tüm çeşitliliği ve renkliliğiyle hayatımızın ne kadar içinde olduğuna; yürüttükleri faaliyetlerin geniş kapsamına ve bunların sonucunda yarattıkları sosyal etkiye dair fikir verebilmeyi amaçlıyor.
Özetle, çalışma “STK’lar neler yapıyor?” ve “yaptıkları ne işe yarıyor?” sorusuna yanıt vermek için bir girizgah…
Sivil Toplum Kuruluşları Hangi Alanlarda Faaliyet Yürütür?
Sivil toplum kuruluşları çok çeşitli alanlarda faaliyet yürütürler. Gençlik, çevre, kadın hakları, insan hakları, engelli hakları, tüketici hakları, çocuk hakları, eğitim, hayvan hakları, istihdam, teknoloji, kent politikaları, hemşehrilik gibi pek çok farklı konu alanında faaliyet gösterirler.
Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının sayısı:
- 12O bin civarında dernek,
- 6 bine yakın vakıf,
- 600 civarında sendika,
- 3 bin oda ve
- 53 bin kooperatif
Sivil Toplum Kuruluşları Neye Yarar?
- Sivil toplum kuruluşlarının asıl amacı topluma çeşitli şekillerde fayda sağlamaktır.
- Sivil toplum kuruluşları, toplumda çok çeşitli konulardaki sorunları tespit ederler ve çözüm önerileri geliştirerek bu doğrultuda faaliyet yürütürler.
- Bazı sivil toplum kuruluşları istihdama katkı sağlar; bazıları ücretsiz yazılım eğitimleri verir.
- Bazı sivil toplum kuruluşları kadınları haklarını korumak, şiddete maruz kalmaları durumunda mağduriyetlerini gidermek ve onları ekonomik olarak güçlendirmek için çalışır.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, çevre sorunları konusunda bilgi ve farkındalığımız artırır; ilkim kriziyle mücadelede neler yapmamız gerektiğini gösterir.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, haklarımızı (örneğin tüketici hakları, işçi hakları, insan hakları, eğitim hakları, kadın hakları) bilmemize katkı sunarlar.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, haklarımız ihlal edildiğinde, nasıl mağduriyetimizi gidereceğimiz gösterir ve ücretsiz olarak bize hukuki destek verir.
Sivil Toplum Kuruluşları Pek Çok Alanda Faaliyet Yürütüyor; İşe Yarıyor!
En başında bu çalışmanın hareket noktasını oluşturan “Türkiye’de sivil toplum kuruluşları ne işe yarar?” sorusuna bulduğum yanıt şu oldu:
Sivil toplum kuruluşları, çok farklı alanlarda faaliyet yürütürler; topluma sağladıkları fayda kamuoyunda az bilinir fakat hayatımıza dokunan ÖNEMLİ işler yaparlar. Örnekleri çok!
AB Sivil Düşün destekli bu çalışmada yer alan sivil toplum kuruluşları ve faaliyetlerinin bir özeti;
Afet Platformu: Türkiye meydana gelen tüm afetlerde (deprem, sel, orman yangını) 26 Sivil Toplum kuruluşu afet sahasında aktif olarak birlikte görev alıyor.
Ankara Kent Konseyi: Türkiye’nin en aktif Kent Konseyi: 1250 sivil toplum kuruluşundan oluşuyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi ile ortak çalışarak politika üretiyor.
Başka Bir Okul Mümkün Derneği: Mevcut eğitim sistemine alternatif BBOM Modeli yarattı. Türkiye’de 7 farklı kentte 7 kooperatif ve 5 okul Modeli uyguluyor.
Hak İnisiyatifi Derneği : “Kim olursa olsun zalime karşı; kim olursa olsun mazlumdan yana” anlayışıyla, İslami kesime yakın olmasına karşın hem dindar hem seküler kesimin haklarını korumaya çalışıyor
HAYTAP : Sadece evcil hayvanlar için değil tüm hayvan türleri (at, inek, eşek ) için mücadele ediyor. Türkiye’de “Kapınızın Önüne Bir Kap Yemek-Su” gibi birçok farkındalık çalışmasını başlattı. Emekli Hayvanlar Çiftliğini kurdu.
Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı: Türkiye’de kadın kooperatifi hareketini başlattı. Dar gelirli, yoksul ve dışlanmış kadınlarla iş modeli geliştiriyor; ürettikleri ürünlerin satılmasını sağlıyor.
Kodluyoruz Derneği: Türkiye’nin birçok kentinde ve çevrimiçi ortamda hem yetişkinlere hem çocuklara ücretsiz kodlama ve yazılım eğitimi veriyor; katılımcılara iş de buluyor.
Yeşil Düşünce Derneği: İklim değişikliğiyle mücadelede aktif savunuculuk ve kampanyacılık yapıyor, farkındalığı artırıyor. Belediye başkanlarının yeşil politikaları benimsemesine katkı sağlıyor.
“Sivil Toplum Ne İşe Yarar?” adlı Sivil Düşün destekli çalışma kapsamında hazırladığım e-book’a buradan ; videolara ise bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Çalışmanın tasarımı, video kurgu ve montajı Sevde Tunç’a ; iletişim danışmanlığı Şevket Uyanık’a ait.
