Son yıllarda fırtınalar, seller, sıcak hava dalgaları ve kuraklık pek çok kişinin yaşamını yitirmesine neden olurken, ekonomik anlamda da ciddi bir hasara yol açtı. Yeni bir çalışma ise, insan kaynaklı küresel ısınmaya doğrudan atfedilebilecek artan maliyetlere ilişkin küresel bir tablo ortaya koyuyor.
Rakam yıldan yıla önemli ölçüde değişse de, aşırı hava olaylarının 2000’den 2019’a kadar olan süreçte yılda ortalama 140 milyar dolarlık hasara neden olduğu tespit edildi. En son veriler, 2022’de maliyetin 280 milyar dolar olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, özellikle düşük gelirli ülkelerde veri eksikliğinin, rakamların ciddi şekilde eksik tahmin edilmesi anlamına geldiğini söyledi. Mahsul verimindeki düşüşler ve deniz seviyesinin yükselmesi gibi ek iklim maliyetleri de bu tabloya dahil edilmedi.
Genel iklim maliyetlerinin en yüksek olduğu yıllar, sıcak hava dalgasının Avrupa’yı vurduğu 2003 yılıydı. Ayrıca, 2008’de Nargis Kasırgası Myanmar’ı vurduğunda, 2010’da kuraklık Somali’yi etkilediğinde ve sıcak hava dalgası Rusya’da yaşandığında da maliyetler yüksekti. Mülk değerlerinin yüksek olduğu ABD’yi kasırgaların vurduğu 2005 ve 2017 yıllarında ise maddi hasarlar daha yüksekti.
Araştırmacılar küresel ısınmanın aşırı hava olaylarını ne kadar tırmandırdığına ilişkin verileri, kayıplara ilişkin ekonomik verilerle birleştirerek tahminleri oluşturdu. Çalışmada ayrıca aşırı hava olaylarından etkilenen insan sayısının 20 yıllık süreçte 1,2 milyar olduğu ortaya çıktı.
Araştırmaya göre, hasar maliyetlerinin üçte ikisini can kayıpları, üçte birini ise mal ve mülk kayıpları oluşturuyor. Harvey Kasırgası ve Nargis Kasırgası gibi fırtınalar, iklim maliyetlerinin üçte ikisinden sorumluyken, maliyetlerin %16’sı sıcak hava dalgalarından, %10’u ise sel ve kuraklıktan kaynaklanıyordu.
Araştırmacılar, yöntemlerinin, BM’nin 2022’deki iklim zirvesinde yoksul ülkelerdeki aşırı hava olaylarının neden olduğu hasarı telafi etmek amacıyla kurulan kayıp ve zarar fonunda ne kadar finansmana ihtiyaç duyulduğunu hesaplamak için kullanılabileceğini söyledi.
Çalışmayı meslektaşı Rebecca Newman ile birlikte yürüten Yeni Zelanda’daki Wellington Victoria Üniversitesi’nden Profesör Ilan Noy, “Yıllık 140 milyar dolar her şeyden önce büyük bir rakam. İkincisi, bunu iklim değişikliğinin maliyetinin standart ölçümüyle (bilgisayar modellerini kullanarak) karşılaştırdığınızda, bu ölçümlerin iklim değişikliğinin etkisini hafife aldığı görülüyor.”
Noy, yaşamını yitiren insan sayısı veya ekonomik hasara ilişkin hiçbir verinin bulunmadığı çok sayıda aşırı hava olayının yaşandığını söyledi ve ekledi “140 milyar dolarlık manşet rakamımızın önemli ölçüde yetersiz bir ifade olduğunu gösteriyor” Örneğin, sıcak hava dalgası ölüm verilerinin yalnızca Avrupa’da mevcut olduğunu söyledi: “Sahra altı Afrika’nın tamamında sıcak hava dalgalarından kaç kişinin öldüğüne dair hiçbir fikrimiz yok.”
