Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump’ı ilk tebrik eden liderler arasında yer aldı. Trump’ın başkan seçilmesinden duyduğu memnuniyeti ve nedenini ise, Kırgızisan ve Macaristan ziyaretleri dönüşünde uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada şu şekilde ifade etti:
“Bundan önceki dönemde biz Sayın Trump ile iletişim kurmakta hiçbir zorluk yaşamadık. 24 saatte irtibatımızı kuruyor ve buna göre de telefon diplomasisiyle netice almaya gayret ediyorduk. Bu dönemde ben bu yönde herhangi bir sıkıntımızın olacağına ihtimal vermiyorum.”
Erdoğan’ın, ABD Başkanı Trump’la kişisel ilişki ve telefon diplomasisi üzerinden bir ilişki kurmak istediği açık. Trump’ın da kurumsal ilişkilerin dışında kişisel ilişkiler üzerinden bazı meseleleri çözmeye çalıştığı birinci başkanlık döneminden hatırlanıyor.
İki liderin tek benzerliği bu da değil. Hem Trump hem de Erdoğan, ülke yönetiminde aile üyelerinin söz sahibi olmasını önemsiyor.
Nitekim Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump ile eşi Jared Kushner, Trump’ın 2016 seçim kampanyasına destek vermiş, Beyaz Saray’da bulunduğu dönemde de başdanışman olarak görev yapmışlardı.
Her ne kadar damat Jared’in bu dönemde Beyaz Saray’da görev almak istemediği iddia edilse de, danışmanlık fikrine soğuk bakmadığı da Amerikan basınında yer alana iddialar arasında.
Trump’ın birinci başkanlığı döneminde Erdoğan’ın kabinesinde de damadı Berat Abayrak önce Enerji Bakanı ardından da Hazine ve Maliye Bakanı olarak görev aldı.
Hatta o dönem Berat Albayrak ile Trump’ın damadı Jared Kushner arasında yakın dostluk ilişkisi olduğu da hem Türk basınına hem de Amerikan basınına konu oldu.
Berat Albayrak’ın Trump’ın damadı Jared Kushner ile birlikte Beyaz Saray’daki başkanlık ofisinde verdikleri görüntü de uzun süre konuşulmuştu.
Berat Albayrak kabineye mi dönecek?
Tüm bunlar hafızalardaki yerini koruyunca, Trump’ın seçim zaferinin ardından Türkiye’de bir kez daha “Berat Albayrak kabineye geri mi dönüyor?” sorusu da gündeme geldi.
Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’deki başkanlık seçimlerinden önce yaptığı Arnavutluk ve Sırbistan ziyareti dönüşünde yine gazetecilere yaptığı açıklamada kabine değişikliğinin sinyallerini vermişti.
Erdoğan, yerel seçimlerde alınan başarısızlığın ardından başlayan değişimin sadece parti yönetimi ile sınırla kalmayacağını ve kabineye de uzanacağını “Şimdi bu yeni süreçte de hem genel başkan yardımcılarında bazı değişiklikler olabileceği gibi aynı şekilde kabinede de duruma göre değerlendirmelerimizi yaparız. Orada da bazı değişiklikler olabilir.” sözleri ile açıklamıştı.
Erdoğan, geçtiğimiz Temmuz ayında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya görevden el çektirmiş ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Murat Kurum’u, Sağlık Bakanlığı’na ise İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’nu getirmişti.
Ancak beklenen daha geniş kapsamlı kabine değişikliği için ABD seçimlerinden çıkacak sonucun bekleneceği de Ankara kulislerinde konuşulmaya başlanmıştı.
Trump’ın başkan seçilmesinin ardından bekletilen kabine değişikliğinin aralık ayı sonunda gelebileceği iddia ediliyor.
Özellikle kemer sıkma politikaları nedeniyle AK Parti’nin geniş kitlelerde tepki görmesine neden olan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in kimi uygulamalarının parti içinde rahatsızlığa neden olduğu biliniyor. Yerel seçimlerde alınan başarısızlığın nedeni olarak da pek çok partilinin Kızılcahamam kampında Şimşek’i işaret ettikleri kulislere yansımıştı.
“Asgari ücret beklenebilir”
Ancak Ankara kulislerinde konuşulan senaryoya göre, Şimşek’in görevden alınması için 2025 yılı asgari ücretinin belirlenmesi beklenecek. Nitekim uluslararası finans kaynakları ve IMF ile yapılan tüm görüşmelerde, asgari ücret konusunda ‘taviz verilmeyeceği’ ve OVP’nin 2025 enflasyon hedefine uyumlu bir asgari ücret belirleneceği konusunda garantiler verildiği biliniyor.
Bu nedenle Mehmet Şimşek’in asgari ücret belirlendikten sonra görevden alınabileceği ve gelen kamuoyu tepkisinin de bu şekilde Şimşek’e yönlendirilerek Berat Albayrak’ın kabineye dönüşünün de önünün açılacağı iddia ediliyor.
Bu sayede hem Erdoğan’ın doğrudan Trump’la kuracağı ilişki ile uluslararası meselelerde çözüm aranırken, diğer yandan da Berat Albayrak’ın Trump’ın damadı Jared Kushner ile kuracağı kişisel temaslarla da ABD’deki finans çevrelerinin güveninin kazanılmaya çalışılacağı belirtiliyor.
Çift damatlı kabine mi geliyor?
Ancak kabine değişikliğinin Mehmet Şimşek’le sınırlı kalmayacağı da kulislerde konuşuluyor. Trump’ın kuracağı yeni kabinesine uygun kimi isimlerin de kabineye girebileceği de konuşulan senaryolar arasında.
Hatırlanacağı gibi Trump yönetimi 2019 yılında Türkiye’nin “Barış Pınarı Harekatı” kapsamında Suriye’ye yönelik operasyonunu hedef alarak, dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’i yaptırım listesine almıştı.
Nitekim Erdoğan’ın 2023 Mayıs seçimlerinin ardından kurduğu kabinede bu üç isim de kendisine yer bulamadı.
Erdoğan’ın kabinede revizyon yaparken bu anlamda Beyaz Saray yönetiminin hassasiyetlerini de dikkate alacağı ve olası bir krize neden olabilecek isimleri kabine dışı bırakabileceği ifade ediliyor.
Öte yandan, Trump’ın yeni kabinesinde yer almasa bile yeni döneminde kilit isimlerden biri olması beklenen kişilerin başında SpaceX’in kurucusu ve X platformunun sahibi Elon Musk geliyor.
Trump’ın kampanyası için hem kişisel servetini hem de X’i seferber eden Musk’ın uzay teknolojileri başta olmak üzere yapay zeka ve yenilikçi teknolojiler konusundaki girişimleri biliniyor.
Daha önce Türkiye’ye gelerek Erdoğan ile de görüşen Elon Musk, Trump’ın bazı politikalarının belirlenmesinde önemli bir rol üstlenecek. Erdoğan’ın da bu alanlardaki yatırımları bilinen damadı Selçuk Bayraktar’ın yeni dönemde kabinede yer alabileceği de Ankara’da konuşulan senaryolar arasında.
Bu sayede Erdoğan sonrası lider adayları arasında adı geçen isimlerin başında yer alan Selçuk Bayraktar’ın siyasete ısındırılacağı bir yandan da bazı ortak yatırımlar konusunda Elon Musk’la uyumlu bir çalışma yürütmesinin zemininin yaratılabileceği konuşuluyor.
Erdoğan’ın çift damatlı kabine konusunda kamuoyundan gelecek tepkiler konusunda güvendiği isim ise ittifak ortağı Devlet Bahçeli. Bahçeli’nin böyle bir tercih olması durumunda vereceği desteğin kamuoyu tepkisini dindirmekte etkili olacağı değerlendiriliyor.