Ne oldu, çocuk sana
Yok olup gittin birden
Ne oldu, çocuk sana
Yok olup gittin birden
Nasıl kıydılar sana
Ne zor büyüttüm seni ben
Nasıl kıydılar sana
Ne zor büyüttüm seni ben
Son dileği “Bizi dövdürmeyin”
Bu dizeler “Ağıt” adlı şarkının sadece ilk iki dörtlüğü…
İlk bakışta bir çocuğa yazılmış sanılan bu sözler, aslında öldüğünde yaşı 36 olan, ruhu ise hâlâ çocuk kalan ince ruhlu bir insan için yazılmıştı.
Öyle ki, 7 Kasım 1980 günü, bir daha dönmemek üzere evinin önünden bir askeri araca bindirildiği sırada yakınlarının duyabildiği son sözü, “Küçük kızımı uyandırmaya kıyamadım, öpmeden geldim, bizi dövdürmeyin” oldu. Ancak onu gözaltına almaya gelen astsubayın cevabı oldukça soğuktu: “İçerisi sizin zehirlediklerinizle dolu,” diye yanıt verdi.
Yayıncı İlhan Erdost, 7 Kasım 1980 günü kardeşi Muzaffer Erdost ile gözaltına alındı. Gözaltındayken kardeşinin gözleri önünde üç er tarafından dövülmesi sonucu yaşamını yitirdi.Öldüğünde arkasında biri 5.5 aylık, diğeri 2.5 yaşında iki kız çocuğu ve bir acılı eş bıraktı. Erdost, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra gözaltında işkence nedeniyle ölen 171 kişiden biriydi.
Solcu ve Atatürkçüydü
Peki, Erdost kimdi?
1944 yılında Tokat’ta yoksul bir ailede doğdu. Geçim sıkıntısı nedeniyle ailece Ankara’ya göç ettiler. Hem çalıştı hem de okudu.
Öğrencilik yıllarında görüşleri Atatürkçü ve sol çizgide gelişti. Kardeşiyle yayıncılık işine girdiğinden başladığı hukuk fakültesini bitiremedi. Erdost, kardeşiyle birlikte sol içerikli yayınlar basan Sol ve Onur adlı bir yayınevine sahipti.
Hayatı boyunca eline silah almamış, şiddeti övmemişti. Ancak sol fikirlerin yayılmasına yayıncılık yoluyla katkısı da onu hedef haline getirmişti. Gözaltına alınmalarının gerekçesi ise Engels’in doğa bilimlerini konu alan “Doğanın Diyalektiği” kitabıydı.
Şiddetle, terörle alakası olmayan, her ülkede kitapçılarda rahatlıkla bulunabilen bir kitap “yasak yayın” sayılarak gözaltına alınmışlardı.
Katillerinin yargılanması yedi yıl sürdü
Ölümünden sorumlu tutulan dört er ile astsubayın yargılaması 7 yıl sürdü. Erdost’u döven üç er, 10 yıl 8 ay hapis cezası aldı. Gözaltı aracında olan dördüncü ere 8 yıl hapis cezası verildi.
Astsubay, önce 10 yıl 8 ay hapis cezası alırken, dövülme sırasında orada olmadığı gerekçesiyle görevi ihmalden önce üç yıla, sonra altı aya mahkûm oldu.
“Ağıt”ın adına yazıldığını birçok kişi bilmedi.
Erdost’un ölümünden 10 yıl sonra, onun anısına beslenen ve yukarıda ilk iki dörtlüğünü yazdığımız “Ağıt” şarkısı Leman Sam tarafından söylendi. Ancak pek az kişi, Sam’ın hüzünlü sesinden dinleyerek duygulandığı bu şarkının Erdost için yazıldığını bildi.