2005’te Milli Güvenlik Kurulu’nda (MGK) kabul edilen Ulusal Uzay Araştırmaları Programı’na göre Türkiye; 2008’de ulusal yüksek irtifa uçağının geliştirecek ve 2008 yılından itibaren Türk astronot yetiştirme programına geçecekti. 2005 yılında alınan kararla 2015’ten itibaren uzaya Türk astronot gönderilecek ve 2020’li yıllarda uzay gemisi tasarım ve üretimi çalışmaları yapılacaktı.
Türkiye Uzay Ajansı 13 Aralık 2018’de Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kuruldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Ajans, Ocak 2019’da Gebze’de “Milli Uzay Programı Çalıştayı” adlı bir toplantı düzenlendi.
3 YIL SONRA 2 TELESKOP ALINDI
Ajansın ilk satın alması, “Uzay Programı Stratejisi ve Yol Haritası Danışmanlık Projesi Hizmeti” idi. Devletin kasasından 2020’de 2,5 milyon TL çıktı. Ajansın ikinci satın alması ise 86 kalem kırtasiye ve büro malzemeleri alımı oldu. Kırtasiye malzemesi için 102 bin 118 TL ödendi. Ajans kuruluşunun ikinci yılında 1 milyon 62 bin 919 TL 68 kuruşa VIP araç kiraladı. Aynı yıl ajansın binasındaki odaların kapılarına isimlikler takılması için ihaleye çıkıldı.
‘Tabela ve kapı isimliği alımı’ işi için de 30.529 TL ödendi. Ajansın bu süreçte ikinci bir kırtasiye alımına çıktı ve 206.600 TL yeninden kırtasiye malzemesi aldı. Ajans 1 Mayıs 2021 ila 31 Aralık 2023 tarihleri arasında biri VIP olmak üzere, yakıtını kurumun karşılayacağı 5 araç ve 2 şoför hizmet alımı yaptı. Bu iş için 1.062.919,68 TL ödendi. Uzaya yönelik çalışmalar yapmak üzere kurulan ajans pek çok gider için harcama yaparken bir türlü teleskop almadı. Ajans kurulduktan 3 yıl sonra geçen ay ise teleskop almaya karar verdi. 876.436 TL’ye 2 adet optik teleskop aldı.
AY’A DEĞİL ULUSLARARASI UZAY İSTASYONU’NA GİDECEKLER
Hindistan Ay’a keşif aracı indiren dördüncü ülke olmayı hedefliyor. Hindistan, Chandrayaan-3 adlı insansız uzay aracını temmuz ayında Ay’a gönderdi. Misyonun başarıyla sonuçlanması halinde Hindistan; ABD, Sovyetler Birliği ve Çin’den sonra Ay’a kontrollü iniş gerçekleştiren dördüncü ülke olacak. 2023 yılı için Ay’a sert iniş planı da açılanmıştı.
Aralık 2022’de CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesini yanıtlayan dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Milli Uzay Programı Strateji Belgesinde, 2022-2030 yılları arasında Ay’a insanlı bir gidiş hedefinin bulunmadığını açıkladı. Açıklamayı destekleyen bir başka açılaması ise Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde düzenlenen Teknofest’te geldi. Uzaya gidecek ilk Türk uzay yolcularının açıklandığı etkinlikte konuşan Varank, Ay’a değil Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidileceğini ifade etti. Varank, “Onlar da Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün gün sürecek uzay görevinde bu deneylerini gerçekleştirecek. Şimdiye kadar Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bu araştırma ve deneyleri gerçekleştiren ülke sayısı 20’ydi. Bu görevin tamamlanmasıyla inşallah ülkemiz de bu ülkeler arasına katılmış olacak” dedi.